موضوع: آموزش رانندگی اقتصادی برای کاهش مصرف سوخت خودرو دنده ای و اتوماتیک

چه در خودروهای اتومات و چه در خودروهای دنده ای که سوخت مصرفی اونها بنزین هست نه گازوئیل، همگی محدوده مصرف اقتصادیشون بین دور موتور 2000 RPM تا حداکثر 3000 RPM هست ولی در صورت نیاز عزیزان میتونن تا دور 3500 RPM بنا به شرایطی که در ادامه توضیح میدم هم به صورت لحظه ای نه مداوم، استفاده کنن و نگران صعود بیش از حد مصرفشون نباشن اما در جریان باشید که از دور 3000 RPM به بعد اصولا مصرف ماشین از حالت اکونومی و بهینه خارج میشه و دیگه معمولی به حساب میاد منتها چون تکنولوژی بیشتر خودروهای داخلیمون برای بیست سی سال پیشه در نتیجه انتظار خاصی نداشته باشیم کلا بهتره... و همچنین در جریان این مساله هم باشید بد نیست که از دور 4000 یا 4500 RPM به بعد، مصرف سوخت تقریبا بیش از دوبرابر حالت اقتصادی خواهد بود و روند تصاعدی هم خواهد داشت! و همچنین از دور 4500 RPM به بعد، استهلاک قطعات موتور به شدت افزایش پیدا میکنه.

- قرار نیست خیلی در این مورد صحبت کنم که بحثمون پیچیده نشه اما چون به موضوع مرتبطه باید عرض کنم خدمتتون که مبحث آیرودینامیک یا با لهجه اگه بخوام بگم اِیروداینامیک! مبحثیه که روی میزان مصرف سوخت تاثیر مستقیم داره اما خب در سرعت های پایین ناچیزه و خیلی به چشم نمیاد اما در کل در جیان باشین که بعد از سرعت 104 KM/h این دوست کوچولومون تبدیل به یه غدل بزرگ میشه و دیگه به ازای هر ده کیلومتر بر ساعت بیشتر از این سرعتی که عرض کردم، تاثیر باد روی ماشین حدودا بسته به شکل و شمایل ماشین و خاصیت ایرودینامیکی که داره، بین یک و نیم تا دو درصد افزایش پیدا میکنه... پس بهینه ترین سرعت برای بهینه ترین مصرف شما همون 90 KM/h هست...

- این یک اشتباهه رایجه که : (با استفاده از کولر، مصرف خودرو وحشتانک بالا میره!!! ) این در حالیه که اگه شما در سرعت مثلا 100 KM/h شیشه هاتون رو پایین داده باشین تا مثلا خودتون رو خنک نگه دارین و مثلا مصرفتون برای کولر نگرفتن، بالا نره باید بگم کاملا در اشتباهین و دقیقا برعکسه... چون زمانی که شیشه هارو پایین میدین دقیقا عین یک کشتی که بادبان هارو پایین میده عمل کردین و در واقع بادی که داخل ماشین میشه حکم ترمز برای ماشین رو داره و در نتیجه شما باید گاز بیشتری به ماشین برای حفظ سرعت خودتون بدید که مصرفتون رو خیلی بالاتر از حالتی میکنه که دارید از کولر استفاده میکنید... پس در سرعت های بالاتر از 60 یا 70 کیلومتر با افتخار دکمه A/C رو فشار بدید و لذت ببرید و البته یادتون نره شیشه هاتون تا انتها بالا باشه...

خب از اونجایی که بیشترین استفاده ما از روی اجبار احتمالا! خودروهای دنده ای هست خب اول میریم سراغ این نوع که خیلی هم مبحث پیچیده تری نسبت به خودروهای اتومات داره...

دسته اول:

خودروهای منوال یا دنده ای
خب همونطور که در جریان هستید خودروهای زیادی در کشور استفاده میشه که هر کدوم حجم موتور متفاوت و قدرت متفاوت و گشتاور متفاوت و گیربکس و ضریب دنده های متفاوت دارن که همگی روی نحوه رانندگی اصولی در حالت بهینه یا اکونومی تاثیر مستقیم داره اما میخوام با دادن یه فرمول رانندگی، روشی رو خدمتتون عرض کنم که روی همه خودروها کاربرد داشته باشه.
خب بریم سراغ ضعیف ترین موتور خودروی کشور... بله درسته... پراید... نیست! ضعیف ترین موتور خودروی دیفرانسیل جلویی که در کشور در زمان معاصر مونتاژ شده مربوط به ماشین ماتیز یا برادر ناتنی اون، ام وی ام 110 هست که سه سیلندر داره... خب خیلی وارد جزئیات نمیشم که خسته نشین و مستقیم میرم سراغ مبحثمون...

خب حالا ما با یه خودروی شهری طرفیم که کوچیکه و سبکه و قدرت نسبتا کمی داره و در ادامه اگه قرار باشه بیش از دو نفر ادم توی ماشین بشینن، قطعا فشار زیادی به موتور باید وارد بشه که بتونه با اون وزن اضافه و قدرت کم، حرکت کنه که در نتیجه مصرف سوخت بالا میره...

خب یه اصل اولیه وجود داره که ناگریز از تبعیت اون هستیم و اون هم نسبت وزن به قدرته... ینی دقیقا مثل مثالی که الان زدم اگه یه خودروی ماتیز یا پراید رو داشته باشیم که فقط یک نفر اون هم بدون هیچ وسیله یا باری توی ماشین حضور داشته باشه قطعا راحت تر شتاب میگیره و موتور زور کمتری برای سرعت گرفتن میزنه و در نتیجه مصرف کمتری از خودش ارائه میده تا ماشینی که 4 سرنشین با صندوق پر از وسیله داره... خلاصه ترش این میشه که هر چی ماشین سنگین تر باشه مصرفش بیشتر میشه... پس ازین قانون نمیتونیم فرار کنیم و البته قرار نیست روی روش اصولی رانندگی تاثیر بذاره چراکه ما قراره تا جایی که میتونیم کمترین فشار ممکن رو از موتور بخوایم تا کمترین مصرف سوخت رو انجام بده... حالا اگه سرنشین یا وزن بیشتر داشته باشیم، اون نیاز حداقلی به فشار مورد نیاز از موتور برای حرکت، بیشتر میشه... خب حالا بریم سراغ روشمون...

نکته اول :
از فشار دادن غیر ضروری پدال گاز و ترمز های بیهوده دل بِکنین جون جدتون!
اگه منظورمو واضح تر بخوام بگم، شما اگه یه جاده صاف رو در نظر بگیرید که به طور مثال خودروی شما توی سرعت 90کیلومتر برساعت بتونه اقتصادی ترین مصرف سوخت رو داشته باشه و مثلا 7 لیتر در هر صد کیلومتر بسوزونه، حالا یهو فرض کنین بخواین با ترمز زدن و گاز دادن های متوالی و کم و زیاد کردن سرعت، ناخوداگاه مصرف سوخت رو از صدی هفت لیتر به صدی 10 لیتر برسونین! حستون چی میتونه باشه؟؟؟ سه لیتر به ازای هر صد کیلومتری که طی میکنید بنزین بیشتر مصرف میشه... یعنی اگه با مصرف صدی هفت لیتر، تا الان میتونستین با یه باک 60 لیتری پر از بنزین، حدود 860 کیلومتر رانندگی کنین، الان با یک باک پر از بنزین با مصرف صدی ده لیتر، میتونین 600 کیلومتر رانندگی کنین! یعنی حدود 260 کیلومتر کمتر و یعنی حدود 20 لیتر از این باک شما درست مصرف نشده... خب پس توی ترافیک که چنین شرایط مشابهی پیش میاد چه کاری میشه انجام داد؟ اونم در ادامه عرض میکنم...

خب پس نکته اول اینکه تا جایی که ممکنه گاز اضافه یا ترمز بی دلیل ممنوع! چون باعث ایجاد نتیجه ای مثل افزایش سوخت در کنار افزایش استهلاک قطعات موتور میشه... {{پ.ن: استهلاک از ریشه هلاک شدن و فرسوده شدن و از بین رفتن میاد ینی هرچی بیشتر و سخت تر از ماشین استفاده بشه زودتر منجر به هلاک شدن قطعاتش میشه...!

نکته دوم :
از سبُک ترین دنده در محل رانندگیتون استفاده کنید! شاید جنجالی ترین و شبهه ناک ترین و سوال برانگیز ترین قسمت این پست که میدونم قراره پوستم کنده بشه از بس ابهام وجود داره، همین باشه! حتما همتون عبارت ((دنده مُرده)) رو شنیدین! خب قبل ازینکه توضیحش بدم و یکم هم حرصتون بدم، اول حرفمو تموم کنم که ینی چی از سبک ترین دنده استفاده کنیم! خب چندتا مثال میزنم که راحت تر منظورمو رسونده باشم...
شما معمولا توی کوچه یا معابر محلی اگه طبق قانون بخواید عمل کنید حداکثر باید بین 20 تا 40 کیلومتر در ساعت بسته به محل رانندگی و معبر مورد نظر سرعت داشته باشین که دوستان معمولا دنده های یک و دو رو جهت روندن استفاده میکنن دیگه... خب اصلا بحث این نیست که برای شروع حرکت باید از دنده یک استفاده بشه! پس نیاید بپرسین مگه تو از دنده یک استفاده نمیکنی!؟! چرا استفاده میکنم اما فقط برای شروع حرکت نه روندن و رانندگی کردن با اون دنده... اما صرفا جهت اطلاع باید عرض کنم که بنده توی معابر محلی بسته به محیا بودن شرایط، از دنده 3 استفاده میکنم! اگه هم احتمالا از تعجب دهان مبارکتون باز مونده، تابستونه و هوا گرمه و پشه زیاده خلاصه مراقب باشین... خب فکر کنم تا حدودی به پیچیدگی ماجرا دارین پی میبرین کم کم! یه مثال دیگه هم بزنم... من تا حالا نشده توی ازادراه باشم، و سرعت مجاز هشتادتا باشه، و اگه سربالایی نباشه یا وزن ماشین زیاد نباشه که به موتور فشار بیاد، صددرصد از دنده پنج استفاده نکرده باشم! ینی صددرصد استفاده میکنم! یه فوت کوزه گری هم داره که در قالب نکته های بعدی عرض میکنم خدمتتون...

دنده مُرده چیست؟
دنده مرده زمانی اتفاق میفته که موتور توان و کشش وزنی که داره حمل میکنه رو نداشته باشه و بهش انقد فشار بیاد که دنده مورد نظری که داره توش حرکت میکنه براش به اصطلاح سخت باشه و به جون کندن راه بره که با یه صدای قرقرقرقر همراهه البته توی ماشینای مختلف میتونه یکم فرق کنه ولی صداش مشخصه که موتور داره بدون داشتن زور مناسب برای دنده مناسب حرکت میکنه... این ینی شما حتی توی دنده 5 هم میتونید دنده مرده رو تجربه کنید!!! و حتما هم تجربه کردید! مثل سربالایی های جاده های کوهستانی که ماشین طبق معمول برای سفر پر از وسیله اس و شما به سربالایی میرسین و غصه تون میگیره که الان ماشین زورش نمیرسه بالا بره...! بله شما مجبور میشید از دنده 5 به 4 معکوس بدید تا ماشین دنده مرده راه نره! نشونه اش هم اینه که اگه همون دنده رو نگه دارید و عوض نکنید کم کم میبینید که سرعت ماشین داره کم میشه و حتی اگه پدال گاز رو تا اخر فشار بدید بازم دور موتور میاد پایین و موتور نمیکشه سربالایی رو بالا بره و شما مجبور میشید دنده رو یکی کم کنید... خب شما الان با این کار، نسبت وزن به قدرتی که اول پست ازش حرف زدمو اصلاح کردید و باعث شدید ماشین زورش با دنده متناسب بشه و از دنده مرده حرکت کردن جلوگیری بشه...

حالا شما همین مثال رو بیاید روی رانندگی توی کوچه پیاده کنید! مثلا شروع به حرکت کردید... دنده یک و دنده دو... سرعت حدود 30 تا... دور موتور هم تقریبا به 2700 RPM میرسه که بازم بستگی به نوع ماشین داره اما تقریبا تمام ماشینا توی دنده های پایین شرایط موتورشون یکسانه به شرطی که وزن بیش از حد یا سربالایی شدید وجود نداشته باشه که تاثیر منفی روی حرکت بذاره و مثلا سطح صاف داشته باشیم که در این صورت میتونید دنده رو به 3 تغییر بدید... تنها نکته ای که وجود داره اینه که هرچی دنده بالا تر میره باید سرعت ماشین بیشتر باشه که بتونه دنده رو تحمل کنه و گاز بیش از حد نخوره! پس باید از حدود 10 یا 20 درصد پدال گاز استفاده کنید که ماشین گاز مرده نخوره که روش این مطلبم توی نکته بعدی عرض میکنم خدمتتون...

پس به صورت کلی متوجه شدیم که دنده مرده میتونه توی هرسرعتی هر شرایطی هر جاده ای و هر وزنی و هرخودرویی پیش بیاد که راه حل تشخیصش کم شدن سرعت خودرو و راه حل رفع کردنش، دادن دنده معکوسه...

نکته سوم :
خب توی نکته اول به یه موضوعی در مورد ترافیک اشاره کردم که گفتم براتون توضیح میدم...
دوستان ببینید شما وقتی توی ترافیک های سنگین گیر میکنید 90 درصد رانندگیتون تشکیل میشه از سه بخش : ترمز گرفتن - گاز دادن - نیم کلاچ کردن ... این یعنی شما اصولا شانس خیلی کمی پیدا میکنید (10درصد) که ماشین کاملا توی دنده باشه و نیم کلاچ نباشه و شما با گاز دادن حرکت کرده باشین... واضح تر بگم ینی شما دائما در حال نیم کلاچ کردن برای حرکت در ترافیک هستید... نیم کلاچ کردن هم ینی همزمان وقتی گاز میدید، ماشین رو از حالت سکون به حرکت دربیارید اما ماشین کامل داخل دنده نمیره که شما بتونید قبل از رسیدن به خودروی جلویی ترمز کنین... مخصوصا توی ترافیک هایی که در سربالایی واقع میشه که اوضاع خیلی افتضاح تر میشه که حالا واردش نمیشم... ولی حالا بحث من روی سطح صاف هست... خب برای اینکه منظورمو برسونم اول یه توضیح مختصر در مورد کلاچ ها باید بدم...

خودروهایی که کیفیت کلاچ اونا پایین و قدرت موتورشون کمه به راحتی ادمو به دردسر میندازه... مثلا... شما وقتی با پراید بخواید حرکت کنید حتما باید اول گاز بدید بعد نیم کلاچ حرکت کنید تا ماشین به تقه زدن و سرفه کردن و عطسه کردن و سرماخوردن و بستری و اینا نیفته... البته همینجوری ماشینای مارو به هرجای دنیا که صنعتی باشه صادر کنی مستقیم میبرن تیمارستان... ادمایی که صادر کردنو میگم نه ماشینارو... این یعنی که شما با خودروی پراید بخواید حرکت کنید، بدون گاز دادن تقریبا غیرممکن یا خیلی سخته! اما! روش اصولی در شروع به حرکت کردن اینه که شما بدون استفاده از پدال گاز، خیلی اروم پاتونو از کلاچ بردارید و خود کامپیوتر ماشین متوجه بشه که موتور در حال درگیر شدن با دیسک و صفحه اس و نیاز به مقداری زور بیشتر داره و در نتیجه خود به خود بدون گاز دادن ما، خود ماشین کمی گاز بخوره تقریبا مثل حالت سرگاز یا نیش گاز یا هرچی که توی محله شما اسمشه...!

خب حالا برای اینکه ما توی پراید چنین قابلیتی رو نداریم، برای اینکه الکی گاز اضافه ندیم به موتور برای شروع به حرکت، میایم خیلی اروم بازم با استفاده از 10 درصد پدال گاز و خیلی یواش در حدی که ماشین در حالت سکون، دور موتورش به 1500 RPM برسه، گاز میدیم... خب الان که ماشین گاز میخوره، شما کم کم پاتونو از کلاچ بردارید، متوجه میشید که موتور قدرتمند و خیلی قویِ پراید! داره گاز خورش کم میشه یا همون به اصطلاح دور موتورش پایین میاد چون که داره دیسک و صفحه کم کم درگیر میشه و میخواد ماشین رو حرکت بده... پس کاری که ما میکنیم اینه که یکم دیگه با پدال گاز بازی میکنیم که دور موتور دوباره بالا بیاد و به همون 1500 RPM برسه و سعی میکنیم روی اون دور موتور ثابت نگهش داریم که کمترین مصرف سوخت رو به همراه حرکت خودرو با کمترین قدرت مورد نیاز و بدون تقه و سرفه و عطسه و اینا در کمال ارامش و کمترین سروصدا تجربه کنیم... هوشمندانه بود نه؟ حالا اگه دوستان تجربه رانندگی یا حتی سواری در جای سرنشین یک خودروی اتومات رو داشته باشن اگه دقت کنن متوجه میشن که ماشین در حالت شروع به حرکت چقدر کم گاز میخوره... البته اگه خود راننده گاز اضافه به ماشین نداده باشه!!! این یکی از خصوصیات مثبت گیربکس اتوماته که خیلی کار راننده رو راحت میکنه و بیشتر کارهای اساسی و اصولی رو خودش انجام میده...

+خب پس متوجه شدیم که برای شروع به حرکت در ترافیک بسته به وزن ماشین و قدرت ماشین، باید بتونیم با حداقل قدرت ممکن و حداقل مصرف بنزین، ماشین رو به حرکت دربیاریم که توی طولانی مدت در ترافیک، کمترین مصرف رو داشته باشیم... ولی دوستان دقت کنید که اینجا هم بحث عزیز و بسیار زیبای دنده مرده وجود داره و اگه شما ماشین خودتون رو نشناسید (قلق گیری کلاچ و درک قدرت موتور نسبت به وزن ماشین) و به اصطلاح قلق ماشین دستتون نباشه، نمیتونید حرفه ای انجامش بدید و قطعا اون صدای زیبای قرقرقرقر رو خواهید شنید!

نکته چهارم :
حتما براتون سوال شده که وقتی میگم باید از ده درصد یا بیست درصد پدال گاز استفاده کنین ینی چی!!! چیزی که قراره براتون توضیح بدم تماماً از روی تجربه بدست میاد ولی صرف اینکه یکم شمارو با قضیه اشنا کرده باشم باید اینجوری براتون بگم که شما اگه پدال گاز ماشین رو درجه بندی کنید، جایی که پدال گاز در بالاترین نقطه قرار داره و شما اصلا پاتون حتی روی پدال هم نیست بهش گفته میشه صفر درصد ینی جایی که صفر نیرو به پدال گاز وارد میشه که ینی همون هیچیِ خودمون... حالا اگه پاتون رو تا اخر به پدال گاز فشار بدین که پدال بره بچسبه به اون اخرین جایی که پایین میره و دیگه جایی برای رفتن نداشته باشه، گفته میشه استفاده صددرصدی از پدال گاز که پیشنهاد دوستانه من به شما اینه که ازین نقطه فقط برای سبقت یا مواقع ضروری مثل شتاب گرفتن ضروری در سربالایی های شدید استفاده کنید نه جای دیگه ای چون بشدت مصرف سوخت رو بالا میبره و اصلا هم ربطی به این نداره که ماشین منواله یا اتوماته یا موتورش قویه یا ضعیفه یا وزنش کمه یا پر از وسیله و سرنشینه... چرا که هر کارخونه ای وقتی کامپیوتر ماشین رو تنظیم میکنه براش این دستور رو برنامه نویسی میکنه که هر وقت راننده پدال گاز رو تا انتها فشار داد، تمام ظرفیت ممکنی که موتور داره باید استفاده بشه و تمام ظرفیت ینی اینکه بیشترین حجم ممکنی که سیلندر جا داره تا بنزین واردش بشه، باید پر بشه تا موتور بیشترین قدرت رو بده چون راننده درخواست کرده...

پس لطف کنید فقط در مواقع ضروری و نیاز از اون 100درصد استفاده کنید... خب حالا برای اینکه بقیه درصد هارو هم متوجه بشید علاوه بر اینکه دوباره باید عرض کنم که کاملا مساله تجربی هست و باید خودتون با تجربه کردن بدست بیارید اما اگه همین صفر و صد رو تا الان متوجه شدید پس اگه پدال در حالتی دقیقا وسط صفر و صد قرار بگیره میشه استفاده 50درصدی از پدال گاز و حالا اگه تونستید این رو هم تصور کنید ازینجا به بعد رو باید با تمرین برای خودتون به اصطلاح ملکه کنید و حفظ بشید که منطقه حدودی 10 درصد و 20 درصد پدال گاز کجا میشه که البته درکش زیاد مشکل نیست و تقریبا همون سرگاز و نیش گاز خودمونه که در نهایت اگه مقدار خیلی کمی به پدال فشار بیارید تقریبا همون محدوده 10 و 20 درصد میشه...

+خب الان که شما تونستید درک کنید نحوه استفاده از درصد های پدال گاز چطوره، حالا پتانسیل این رو دارید که تبدیل به یک راننده اکونومی بشید که ینی دارای حرفه و تسلط به روش رانندگی اکونومی و اقتصادی هستید.

نکته پنجم :
چطور تشخیص بدیم در کجا به چه مقدار از پدال گاز نیاز داریم...؟
خب اگه بخوام اون فوت کوزه گری رو اینجا فاش کنم باید بگم رانندگی اکونومی خیلی راحت تر از اون چیزیه که به ذهنتون میرسه! برخلاف تمام توضیحات طولانی و شاید از نظر شما پیچیده و مشکلی که خدمتتون عرض کردم، کل سبک رانندگی و سبک استفاده از پدال گاز در سه قسمت خلاصه میشه...
قسمت اول جاییه که ماشین به علل مختلف، که میتونه از جمله کم بودن وزن خود ماشین ، بالا بودن قدرت موتور ، کم بودن تعداد سرنشین و بار اضافه ، شیب موافق و سرپایینی ، هوای سرد و خنک و تمام موارد ممکن و محتمل دیگه، شما به راحتی بتونید با نیش گاز و همون استفاده 10 تا حداکثر 20 و 30 درصدی از ظرفیت پدال گاز، از تمام دنده های ماشین خودتون از یک تا پنج استفاده کنین که خب خوش به حالتون و مصرفتون هم مطمئن باشید اگه مشکل فنی مکانیکی نداشته باشید، در کمترین حالت ممکن قرار داره بشرطی که طبق راهنمایی هایی که خدمتتون عرض کردم، ماشین گاز مرده و دنده مرده نخوره...

قسمت دوم جاییه که ماشین کمی بار و سرنشین داره و یا وزن ماشین زیاده و قدرت موتور کمه و یا هوا انقد گرمه که فن ماشین روشنه و کولر هم استفاده میکنید و زور موتور گرفته شده که در این موارد باید یکم بیشتر از نیش گاز و محدوده 10 تا 30 درصدی ظرفیت پدال استفاده کنین که ینی یه چیزی توی محدوده پنجاه درصدی پدال میشه... که اصولا توی دنده های بالاتر اگه سطح زمین صاف باشه، چون سرعت بالا میره باد بیشتری از زیر ماشین عبور میکنه و ماشینو به بالا هُل میده و وزن ماشین سبک تر میشه و در نتیجه ماشین نسبتا زور کمتری میزنه البته که مقاومت هوا یا همون ایرودینامیک هم تاثیر داره که خیلی دیگه مبحثمون پیچیده میشه و گره میخوره و واردش نمیشم... اما در کل همون محدوده 40 تا 60 درصدی از ظرفیت پدال گاز معمولا برای این جور موارد جواب میده...

قسمت سوم هم دیگه همونطور که احتمالا پی بردید جاییه که دیگه واقعا ماشین توانشو نداره که با استفاده از ظرفیت کم پدال گاز به حرکتش ادامه بده و مثل همون داستان سفر در جاده های کوهستانی دیگه مجبورید که از بیشتر ظرفیت پدال گاز استفاده کنید... مثال واضحش هم جاییه که توی سربالایی وسط ظهر و گرمای تابستون، به ترافیک رسیدید! خودمم تنم مور مور شد نترسید همدردی میکنم باهاتون... و جاداره از دوستانی که دارای خودروی اتومات به همراه اپشن اتوهلد هستن یه تشکری بکنم و بگم مرسی که هستین تا ما به حالتون غبطه بخوریم...

+پس نهایت چیزی که میتونم ازین نکته به صورت خلاصه بگم اینه که اگه حس کردید ماشینتون کشش اینو داره که با نیش گاز هم حرکت کنه بدون این که دنده مرده بشه، پس استفاده کنید! . اگه احساس میکنید داره کم میاره، از خیر حالت اکونومی بگذرید و سوییچ کنید روی حالت نرمال و با افتخار از نصف ظرفیت پدال استفاده کنین ولی اگه دیدین بازم ماشین سنگینه یا سربالاییه یا عروس رقص بلد نیست و زمین کَجه، دیگه خیال مصرف سوخت بهینه رو از سرتون بیرون کنین و سوییچ کنین روی حالت اسپرت و تا ماشین بدبخت میخوره بهش گاز بدین...
خب دوستان اینم مختصری!!! از تمام مطالب مفیدی که احساس کردم بدرد بخور هست و اگه کم و کاستی دیدید به بزرگی خودتون ببخشید و خیال نکنید تموم شده! چون میخوام برم سراغ توضیح ماشینای اتومات... و اگه خیال کردین چون اتومات ندارین پس میتونین صفحه رو ببندین و از شر این پست راحت بشین و عذاب وجدان نگیرین در اشتباهین! چون حتما یه روزی پیش میاد که یا ماشین اتومات میخرین یا بالاخره مجبور میشین ماشین اتومات یکی از اقوام رو قرض بگیرین... پس حالا که دوباره عذاب وجدان گرفتین بشینین سرجاتون و جایی نرین که خبر خوب اینه که بحث ماشینای اتومات خیلی طولانی نیست...


دسته دوم:

خودروهای دنده اتومات

قطعا یه گیربکس با برنامه ریزی به روز که خودش تشخیص میده خودرو در سربالایی قرار داره که معکوس بده یا تشخیص میده که در سرپایینی قرار داره که پاشش سوخت به داخل سیلندر رو به نزدیک صفر برسونه، قطعا در مصرف سوخت بی تاثیر نیست اما!!! چیزی که بهتون میگم رو اگه تا حالا میدونستین که ینی بیشتر راهو اومدین ولی اگه نمیدونستین ینی قراره روش رانندگیتون با خودروی اتومات تغییر کنه...!

نکته اول :
هیچ وقت موقع حرکت زمانی که پدال ترمز رو رها میکنید بلافاصله گازو تخته نکنید!!! الان به لطف گیربکس های چهار دنده ای که توی اکثر ماشینای ما استفاده شده و اکثرشون هم دارای سیستم برنامه ریزی قدیمی هستن و موتور ها هم کم جونن قربونشون برم، روی هم رفته باعث میشه راننده احساس کنه موقع حرکت نیاز به گاز بیشتری داره تا ماشین راحت به راه بیفته که بخاطر نیم کلاچ کردن گیربکس برای شروع به حرکت از حالت پارک هست درحالی که حتی اون گیربکس های قدیمی هم با تمام خنگی ذاتی خودشون، در حد خودشون میفهمن که باید یکم نیم کلاچ کنن تا ماشین به نرمی حرکت کنه و به موتور و گیربکس فشار وارد نشه... البته که بحث سربالایی و شیب مخالف کمی متفاوته و در اونجا دیگه باید برای جلوگیری از به عقب حرکت کردن ماشین، همراه با رها کردن ترمز، گاز هم بدین مگه اینکه ماشینتون اتوهلد داشته باشه که قبلا خدمت صاحباشون عرض ادب کردم...

+پس موقع حرکت خیلی جنتلمن باشید و در سطح صاف گاز ندید و وقتی ماشین کامل از حالت نیم کلاچ دراومد و به دنده رفت حالا به حرکت کردن و گاز دادن نرمال خودتون ادامه بدید...

نکته دوم :
دوستان ببینید وقتی شما یه خودروی اتومات دارید ینی کارخونه یه سری تنظیماتی به گیربکس داده و برنامه ریزی هایی کرده که عمر گیربکس بالا بره و استهلاکش پایین باشه در نتیجه قطعا با موتور های فعلی و فناوری های قدیمی، شتاب و زور کمتری نسبت به همون موتور با دنده منوال احساس خواهید کرد... در نتیجه سعی نکنید پا به پای یه خودروی منوال حرکت کنید! چون صددرصد هم به گیربکس فشار میاد هم مصرفتون بالا میره! دقیقا همون بحث استفاده درصدی از ظرفیت پدال گاز اینجا هم جریان داره! گاهی حتی شما برای حرکت کردن پا به پای یه ماشین دنده ای باید معکوس بدید! دیگه خودتون میدونید چقد مصرف و استهلاک بالا میره... بخاطر همین بازم فقط در موارد خاص مثل سبقت سعی کنید از معکوس دادن استفاده کنید...

+پس در نتیجه کندی گیربکس رو به حساب کم جونی موتور و برنامه ریزی محتاطانه کارخونه بذارید و سعی کنید دست به عصا باهاش رفتار کنید که مصرفتونو کنترل کنید...

نکته سوم :
گیربکس های چهاردنده بازار ما کمی خنگ هستن... ینی دیر میفهمن کجا معکوس لازمه و کجا سبک کردن نیازه... پس اگه کاملا با ماشینتون اشنایی دارین، تکرار میکنم اگه کاملا اشنایی دارین، و البته اگه خودروی شما حالت تیپترونیک داره، زحمت بکشین و با رفتار نرمی که با پدال گاز دارین، خودتون در لحظه های مناسب دنده بدید... البته این روش رو تقریبا جایی توصیه نمیکنن چون یه فشار هایی به گیربکس وارد میکنه و بحث حالت تیپترونیک یه مبحث تخصصی جداگونه هست اما قسمتی که به بحث ما مربوط میشه اینه که وقتی مثلا شما به سرعت 50 کیلومتر میرسین و ماشین شما هنوز دنده دو رو نگه داشته، میتونید خودتون یک دنده سبک کنید اگه وضعیت ماشین و جاده فراهمه... وگرنه گیربکس های به روز، خودشون حالت اکونومی و نرمال و اسپرت دارن... و شما هم مجبورید فعلا با گیربکستون بسازید تا ایشالله بعدا یدونه به روزشو بخرید...

+پس خیلی خلاصه یا با خنگی گیربکس کنار بیاید و یا در مواقع خاص خودتون دنده بدید و حتما هم یه تحقیق در مورد نحوه رانندگی در حالت تیپترونیک داشته باشید که خدایی نکرده بلایی سر گیربکس شما نیاد...

نکته چهارم :
فوت کوزه گری گیربکسای اتومات... این اساسی ترین بحثیه که میخوام براتون از تاثیر مستقیم نحوه رانندگی یک راننده با خودروی اتومات برای کاهش مصرف بگم... ببینید همونطور که گفتم بستگی به فشاری که به پدال گاز میارید، میزان پاشش سوخت بیشتر میشه و در نتیجه مصرف بالا میره که دیگه حتما در جریانش هستید... خب یه روشی که گیربکس های اتومات برای کنترل مصرف در حالت اکونومی انجام میدن اینه که دور موتور رو زیر محدوده 2500 RPM نگه میدارن تا مصرف سوخت در کمترین حالت ممکن باشه... که خب بالاتر اشاره کردیم که اگه گیربکس یک ماشین چنین برنامه ریزی و فناوری رو نداشته باشه تنها راهش میشه تعویض خود راننده که اونم توضیحش داده شد... اما یک راه دیگه هم باقی میمونه و اونم همونطور که اشاره کردم، مقدار فشاریه که شما به پدال گاز میارید... با یه مثال خدمتتون عرض میکنم که راحت منظورمو برسونم... ببینین بر فرض شما یه گیربکس دارین که تا وقتی سرعتتون به 60 کیلومتر نرسه به دنده 3 نمیره...

خب پس تا وقتی که به دنده 3 نرفته همچنان مصرف شما در اقتصادی ترین حالت ممکن نیست اما!!! اگه شما مراقب نباشین که چطور به اون سرعت دست پیدا میکنین، میتونه ازین بدتر هم بشه و مصرف بالاتر ازین حرفا بره... مثلا... اگه اینطور فرض کنیم که حالت تخته گاز یا اسپرت برای گیربکس تعریف نشده باشه، پس شما یه بار پارو تا اخر روی گاز میذاری و ماشین میرسه به 60 کیلومتر و میره دنده 3... و یک بار هم پارو به ارومی روی پدال گاز میذاری و ماشین کم کم گاز میخوره و بازم میرسه به سرعت معیّن و دنده رو سبک میکنه... اما...! فکر کنم متوجه شدید مصرف سوخت توی این دوحالت چقدر باهم متفاوتن درست نمیگم؟... حالا همین مثال رو یکم کوچیکتر کنیم و دایرش رو جمع تر... شما وقتی از نیش گاز استفاده کنی کمترین میزان پاشش سوخت رو به موتور تحمیل میکنی که باعث میشه کمترین مصرف رو در لحظه داشته باشی... اما وقتی کمی بیشتر به پدال فشار میاری تا کمی بیشتر شتاب بگیری و کمی زودتر به دنده بعدی برسی، باعث میشه در مسافت های طولانی مثل برون شهری یا حتی مسیر های درون شهر، میزان مصرفتون بین نیم تا یکو نیم لیتر بسته به فناوری و هماهنگی گیربکس و موتور، افزایش پیدا کنه... پس داشتن مصرفِ صدی 6ونیم کجا و مصرف صدی هشت کجا!!!

+پس نتیجه میگیریم که برای اینکه کمترین میزان مصرف سوخت رو تجربه کنیم حتی در قدیمی ترین گیربکس ها، باید کمترین حساسیت رو به پدال گاز وارد کنیم و تا جایی که میتونیم و ضروری نیست، از حداقل ظرفیت ممکنی که پدال گاز داره، از موتور قدرت بگیریم...

بالا بردن شیشه ها و روشن کردن کولر در خودروهای با موتور قوی باعث کاهش مصرف سوخت میشود
در خودروهای چهار سیلندر که موتور قوی ندارند روشن کردن کولر باعث مصرف بیشتر سوخت میشود